آموزش کتابخوانی به کودکان و علاقه مند کردن آن به کتابخوانی قطعا یکی از مهم‌ترین آموزش‌هایی است که لازم است تمامی پدران و مادران اصول مرتبط با آن را بلد باشند.
سرانه‌ی مطالعه در ایران پانزده دقیقه و هفت ثانیه است که در مقایسه با بعضی از کشورها بسیار پایین است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و همچنین استعداد روز افزون کودکان اگر والدین از موضوع کتابخوانی غافل شوند اصلا بعید نیست که موبایل و تبلت وسایر تکنولوژی‌ها جای کتاب خواندن را برای کودکان پر کنند و آن‌ها را کاملا از این یار مهربان جدا کنند.
بنابراین لازم است والدین انواع شیوه‌ها را برای علاقه‌مند سازی فرزندانشان به کتاب امتحان کنند. همچنین میتوانید روش‌های داستان نویسی را از طریق این لینک مطالعه کنید: آموزش داستان کوتاه نویسی برای نوجوانان
همچنین باید بدانید که کودکانتان در هر سنی از چه نوع کتابی لذت میبرند.
صفر تا دو سالگی
بدیهی است که کودکان تا حدود سن یک سالگی معمولا چیز زیادی از متن کتاب را متوجه نخواهند شد. در نتیجه چیزی که بیشتر آن‌ها را به سمت کتاب جذب می‌کند تصاویر آن خواهد بود. از این رو بهتر است تا حدود سن یک سالگی کتاب‌هایی را تهیه کنید که تصاویری جذاب و همچنین پر رنگ و لعاب داشته باشند. همچنین سعی کنید بیشتر کتاب‌هایی را تهیه کنید که جنس آن‌ها کاغذی نباشد. زیرا هم دوام آن‌ها بیشتر است و هم این‌که از بریده شدن دست کودکانتان با کاغذ جلوگیری می‌کند.
تا حدود سن دو سالگی کودکان هم‌چنان بیشتر به تصاویر کتاب‌ها علاقه نشان می‌دهند. از طرفی دیگر بهتر است در این زمان آن‌ها را به متن کتاب نیز علاقه‌مند کنید. برای این منظور کتاب‌هایی را تهیه کنید که حاوی تصاویر بزرگ با متن های بسیار کوتاه باشند مثلا دو سه بیت شعر کوتاه که در حد صبر و حوصله‌ی یک کودک دو ساله باشد گزینه‌ی مناسبی به نظر می‌رسد. همچنین به این نکته نیز توجه داشته باشید که کودکان در این سن به شدت اعمال والدین خود را تقلید میکنند بی آنکه نسبت به ماهیت آن عمل آگاهی داشته باشند. پس برای موفقیت در این زمینه میتوانید چند دقیقه‌ای از وقتتان را در روز صرف مطالعه کنید.
دو تا چهار سالگی
اگر تا دو سالگی فرزندتان را با کتاب آشنا کنید پس از دو سالگی کودک شما با کتاب عجین میشود. تا حدود چهار سالگی بهتر است از کتاب‌هایی که متن‌های آهنگین دارند استفاده کنید. شعر خوانی برای همه‌ی بچهها جذاب است پس چه بهتر که کتاب و شعر خواندن را باهم تلفیق کنید. در این صورت علاقه ی کودکتان به کتابخوانی بیشتر شده و کتاب را تنها به خاطر تصاویرش دوست نخواهد داشت. از زمانی که فرزندتان رنگ‌آمیزی را فرا می‌گیرد وقت آن می‌رسد تا از کتابهای رنگ‌آمیزی بهره بگیرید. شما باید همزمان که فرزندتان مشغول رنگ‌آمیزی است هم متن یا همان شعر هر صفحه را برایش بخوانید.
سعی کنید در این سن کتاب‌هایی را انتخاب کنید که حدس پایان داستان آن راحت باشد. زیرا در این سن کودکان معمولا داستان‌ها را در ذهن خود تجسم میکنند و اگر پایان داستان کتاب با تجسم ذهنی آن‌ها یکی باشد کودک را برای گوش کردن به داستان‌های بعدی تشویق می‌کند. می‌توان از هر موقعیتی برای علاقه‌مند کردن کودکان به کتاب استفاده کرد. به عنوان مثال اکثر کودکان آب‌بازی کردن در وان حمام را دوست دارند پس چه بهتر که به جای استفاده از انواع عروسک‌های مخصوص حمام از کتابهای ضد آب استفاده کنید و در حین آب‌بازی فرزندتان کتابهای مخصوص حمام را در اختیارش قرار دهید.
به این نکته نیز توجه داشته باشید که در هیچ یک از این مراحل نباید فرزندتان را مجبور کنید که بنشیند و به داستان‌هایی که شما برایش می‌خوانید گوش کند. بلکه علاقه و اشتیاق خود کودک نیز در تک تک این مراحل بسیار مهم است.
چهار تا شش سالگی
از حدود سن چهار سالگی به بعد فرزندتان متوجه روایت‌های کتاب‌ها خواهد شد و آن ها را درک میکنند. از این سن به بعد می‌تواند داستان‌ها را به خاطر بسپارد بنابراین اصلا عجیب نخواهد بود که اگر از شما بخواهد داستان مورد علاقه‌اش را بارها و بارها برایش بخوانید. اگر در این سن برخی از حروف الفبا را هم به فرزندتان آموزش دهید او این حروف را در کلمات تشخیص می‌دهد و همین موضوع خودش می‌تواند انگیزه‌ای برای مطالعه‌ی کتاب در فرزندتان باشد.
فرزند شما هم‌چنان به تصاویر کتاب‌ها علاقه‌مند است و تصاویر راه ارتباطی او با کتاب هستند. پس این راه ارتباطی را قطع نکنید و از کتاب‌هایی استفاده کنید که دارای متن‌ها و یا شعر‌های طولانی‌تر باشند. تا حدود سن 6 سالگی استفاده از کتابهای رنگ‌امیزی هم‌چنان می‌تواند فرزندتان را به خواندن کتاب علاقه‌مند کند. سراغ علایق فرزندتان بروید به عنوان مثال تمامی کودکان بازی کردن نمایشنامه‌ها را دوست دارند. پس از گوش کردن به داستان کتاب آن داستان را به همراه اعضای خانواده برایش بازی کنید.
پس از هفت سالگی
از حدود سن 7 سالگی که اندکی خواندن را فرا می‌گیرد کتاب‌هایش را با اشتباه می‌خواند و اغلب معنی کلمات را با توجه به مفهوم جمله متوجه خواهد شد. دیدن کلماتی که در مدرسه فرا گرفته در متن کتابهای داستانش برای او به شدت جذاب بوده و او را به خواندن هرچه بیشتر تشویق می‌کند.
در تمامی این مراحل شما موظف هستید نقش تک تک شخصیت‌های داستان را برای کودکتان ایفا کنید. همچنین صدایتان را بالا و پایین ببرید متناسب با هر شخصیت صدای خاصی تولید کنید.
این نکته را به خاطر داشته باشید که کودکان همواره در حال الگو برداری از شما هستند. اگر شما همیشه اوقات فراغت خود را با گوش دادن به موسیقی و رفتن به مراکز خرید یا دیدن تلوزیون و فیلم‌های سینمایی می‌گذرانید نمی‌توانید از فرزندتان توقع داشته باشید که وقت‌های آزادش را با کتابخوانی پر کند. کتابخوانی آن‌هم به صورت خانوادگی می‌تواند بسیار برای فرزندتان جذاب باشد./منبع