چگونه فن بیانمان را بهتر کنیم؟

نویسنده : یکیتا

از زمان پیدایش تمدنها تا به امروز، یکی از اصلیترین ابزارهای انسان «صحبت و گفتگو» بوده است. حتی شاید بتوان گفت کسی که در صحبت کردن و سخنرانی مهارت دارد؛ میتواند بدون صرف هزینه هنگفت در جنگها برنده باشد. حتی شهرت افرادی مثل ارسطو و افلاطون یا سایر شخصیتهای برجسته تاریخ، بیشتر از هر چیز به فن بیان و راهکار های سخنوری مسلط بودند. داشتن فن بیان قوی هم مثل بسیاری از مهارتهای دیگر، اکتسابی است و راههایی برای تقویت مهارت فن بیان وجود دارد. با یکیتا همراه باشید تا درباره راه‌های کسب این مهارت رازهایی را بیاموزید:

1- انتخاب درست:

مهم‌ترین اصل برای داشتن فن بیان قوی، این است که کلمات، جمله و مباحثتان را در نهایت دقت انتخاب کنید. شاید این کار اوایل سخت باشد و احتیاج به تمرین زیاد داشته باشد؛ اما کم کم این کار برایتان راحت‌تر خواهد شد.

1-1- انتخاب کلمات:

یک سخنرانی خوب با انتخاب درست و به جای کلمات آغاز می‌شود. برای داشتن فن بیان قوی، باید دایره واژگانتان را گسترده کنید. این کار فقط با خواندن زیاد میسر می‌شود. البته لازم نیست روزی چند صفحه فرهنگ لغات بخوانید! خواندن انواع کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌ها به شما کمک می کند کلمات زیادی در ذهن داشته باشید.

1-2- انتخاب جملات:

قطعا شما هم موافقید که انتخاب جملات به‌جا، به تقویت فن بیان تان کمک می‌کند. جملات خوب در یک سخنرانی به جمله‌هایی گفته می‌شود که سر راست، بدون ابهام و واضح باشد. در مورد طول جمله هم، بهتر است ترکیبی از جملات کوتاه و بلند را به کار ببرید.

1-3- پاراگراف بندی:

پاراگراف بندی، نوشته و مقاله را به ذهن می‌آورد؛ اما برای اینکه فن بیانتان قوی شود بهتر است در ذهنتان، سخنانتان را هم پاراگراف بندی کنید. یعنی هر کدام از موضوعات زیر‌مجموعه مبحث اصلی را موضوع یک پاراگراف قرار دهید. اولین جملات هر پاراگراف اطلاعات کلی درباره آن پاراگراف به دست دهد و بعد از هر بند، موضوع تغییر کند.

2- بدنتان حرف می‌زند:

زبان بدن یا همان Body Language اهمیت بسیار زیادی در تاثیرگذاری شما بر مخاطبانتان دارد. تحقیقات ثابت کرده‌اند خود حرف‌های شما، فقط حدود 55 درصد از پیام‌های شما را منتقل می‌کند. اما چطور می‌توانید پیامتان را بهتر منتقل کنید؟

2-1- ارتباط چشمی:

فرقی ندارد با دوستتان صحبت می‌کنید؛ تدریس خصوصی می‌کنید و یا برای یک جمع در حال سخنرانی هستید؛ در هر صورت باید با مخاطبانتان ارتباط چشمی داشته باشید. در یک جمع، بهتر است در حال صحبت به چشمان یک نفر نگاه کنید؛ بعد به نفر دیگری و دوباره به نفر اول برگردید.

اگر هم برایتان سخت است به چشمان کسی خیره شوید؛ به ابروها و بینی او یا (T Zon) به صورت رفت و برگشتی نگاه کنید. در این صورت به نظر می‌رسد به چشمان او نگاه می‌کنید.

2-2- یکنواخت حرف نزنید:

در مطلب چگونه تدریس خوبی داشته باشیم هم اشاره کردیم که تغییر نکردن لحن و یکنواخت صحبت کردن چقدر اثر بدی در طرف مقابل ایجاد می‌کند. تن صدایتان را تغییر بدهید و ببینید چگونه به عنوان فردی با فن بیان قوی شناخته می‌شوید.

2-3- سیگنال‌های یکسان بفرستید:

سیگنال‌های شما از طریق حرف‌هایتان، تن صدا، زبان بدنتان، ژست و… به مخاطبانتان می‌رسد. اگر دوست دارید به عنوان یک سخنران برجسته و حرفه‌ای شناخته شوید؛ بهتر است تمام سیگنال‌های ارسالیتان با هم هم‌سو باشند. چه درباره موضوع ناراحت کننده‌ای حرف می‌زنید چه موضوعتان هیجان انگیز است؛ باید تمام رفتار‌های شما این احساسات را نشان دهند.

2-4- درست تلفظ کنید:

تلفظ صحیح کلمات، نقش بسیار مهمی در تقویت فن بیان شما دارد. اگر لهجه خاصی دارید یا نمی‌توانید برخی مخارج حروف را تلفظ کنید؛ بهتر است برای داشتن فن بیان قوی سراغ گفتار درمانی بروید. یا حداقل از کلماتی استفاده کنید که کمتر این ویژگی ها را به چشم بیاورند.

3- به مخاطب توجه کنید:

مخاطبان شما هستند که مشخص می‌کنند فن بیان شما چقدر قوی است. حتی ماهر‌ترین سخنوران هم بدون توجه به مخاطب صحبت نمی‌کردند. برای اینکه شنوندگان خسته نشوند باید چند نکته را رعایت کنید.

3-1- آن‌ها را درک کنید:

حواستان به واکنش‌ها و احساسات شنوندگان باشد. البته این امر کمی به دانش روانشناسی هم احتیاج دارد. اگر فکر می‌کنید آنها خسته شده‌اند؛ بهتر است تنفس یا استراحت بدهید. اگر هم فکر می‌کنید مشتاق شنیدن ادامه حرف‌هایتان هستند؛ با حرارت بیشتری ادامه بدهید.

3-2- مکث های به‌جا داشته باشید:

همانطور که در اول مطلب هم اشاره کردیم؛ بهتر است یک پاراگراف بندی برای مطلبتان داشته باشید. بعد از هر پاراگراف یا قبل از بیان مطالب مهم و کلیدی، مکث داشته باشید تا ذهن مخاطبتان آماده دریافت و پردازش این مطالب باشد.

4- مهارت‌های اصلی فن بیان را بلد باشید:

مجموعه‌ای از مهارت‌ها وجود دارد که هر فردی که به دنبال تقویت فن بیانش است؛ باید آن‌ها را بیاموزد. این مهارت‌های سخنوری فقط هم منحصر به افرادی که اهل سخنرانی هستند نیست؛ بلکه در کارهای عادی و روزمره هم به کار همه می‌آید.

4-1- از یک شاخه به شاخه دیگر نپرید:

اگرچه کمی تعریف خاطره و بحث‌های خارج از چارچوب برای تلطیف فضا احتیاج است؛ اما بیش از حد پراکنده گویی و از موارد بی‌ربط صحبت کردن، اصلا حرفه‌ای نیست.

4-2- مدیریت زمان داشته باشید:

به عواملی که خارج از کنترل شما هستند کاری نداریم. شما پیش از شروع هر بحث یا سخنرانی یا تدریس، باید بدانید که چقدر زمان در اختیار دارید و مطابق آن برنامه سخن گفتنتان را تنظیم کنید. البته باید زمانی را هم برای اتفاقات غیرمترقبه در نظر بگیرید.

4-3- داستان بگویید:

همه افراد شنیدن داستان را دوست دارند. شنیدن سخت‌ترین مطالب در قالب یک قصه، خیلی راحت‌تر از شنیدن همان مطالب در قالب یک سخنرانی خسته کننده است؛ برای همین هم خیلی از علما و فلاسفه در سخنرانی‌هایشان از داستان‌ها و حکایات استفاده می‌کنند.

4-4- تمرکز کنید:

چه برای یک فرد صحبت می‌کنید و چه برای یک جمع عوامل زیادی ممکن است حواس شما را پرت کنند؛ از خنده‌های حضار تا یک لحظه فراموش کردن حرف‌هایتان. اما یکی از اصلی‌ترین مهارت‌های داشتن فن بیان قوی، همین است که موقع صحبت کردن تمرکز کافی داشته باشید.

5- از بقیه یاد بگیرید:

حتی اگر یک سخنران حرفه‌ای هستید؛ هیچ وقت نباید فرآیند آموختن را متوقف کنید. بهترین روش برای آموختن مهارت‌های فن بیان، این است که فیلم سخنرانی افراد مطرح و برجسته را ببینید. بعد از اینکه چند بار ویدئو را دیدید و نکات مهمش را یادداشت کردید؛ بهتر است کامنت‌ها و نظرات مردم را هم بخوانید تا دید بهتری داشته باشید.

نظرات کاربران