روش های آموزش کتابخوانی به کودکان

نویسنده : یکیتا

آموزش کتاب خواندن به کودکان و اینکه چطور آن‌ها را به مطالعه علاقه‌مند کنیم قطعا یکی از مهم‌ترین آموزش‌هایی است که لازم است تمامی پدران و مادران اصول مرتبط با آن را بلد باشند.

سرانه‌ی مطالعه در ایران پانزده دقیقه و هفت ثانیه است و در مقایسه با بسیاری از کشور‌های پیشرفته‌ی جهان این میزان از مطالعه بسیار پایین است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و همچنین استعداد روز‌ افزون کودکان اگر والدین از موضوع کتاب خوانی غافل شوند اصلا بعید نیست که موبایل و تبلت وسایر تکنولوژی‌ها جای کتاب خواندن را برای کودکان پر کنند و آن‌ها را کاملا از این یار مهربان جدا کنند.

بنابراین لازم است تا والدین انواع شیوه‌ها را برای علاقه‌مند سازی فرزندانشان به کتاب امتحان کنند. همچنین می‌توانید روش‌های داستان نویسی را از طریق این لینک مطالعه کنید: آموزش داستان کوتاه نویسی برای نوجوانان

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید برای انس فرزندانتان با کتاب بدانید این است که بدانید کودکانتان در هر سنی از چه نوع کتاب‌هایی بیشتر لذت میبرند.

صفر تا دو سالگی

بدیهی است که کودکان تا حدود سن یک سالگی معمولا چیز زیادی از متن کتاب را متوجه نخواهند شد در نتیجه چیزی که بیشتر آن‌ها را به سمت کتاب جذب می‌کند تصاویر آن خواهد بود پس بهتر است تا حدود سن یک سالگی کتاب‌هایی را تهیه کنید که تصاویری جذاب و همچنین پر رنگ و لعاب داشته باشند.  همچنین سعی کنید بیشتر کتاب‌هایی را تهیه کنید که جنس آن‌ها کاغذی نباشد زیرا هم دوام آن‌ها بیشتر است و هم این‌که از بریده شدن دست کودکانتان با کاغذ جلوگیری می‌کند.

تا حدود سن دو سالگی کودکان هم‌چنان بیشتر به تصاویر کتاب‌ها علاقه نشان می‌دهند اما بهتر است در این زمان آن‌ها را به متن کتاب نیز علاقه‌مند کنید برای این منظور کتاب‌هایی را تهیه کنید که حاوی تصاویر بزرگ با متن های بسیار کوتاه باشند مثلا دو سه بیت شعر کوتاه که در حد صبر و حوصله‌ی یک کودک دو ساله باشد گزینه‌ی مناسبی به نظر می‌رسد. هم‌چنین به این نکته نیز توجه داشته باشید که کودکان در این سن به شدت اعمال والدین خود را تقلید می‌کنند بی آنکه  نسبت به ماهیت آن عمل آگاهی داشته باشند پس برای موفقیت بیشتر در زمینه‌ی آموزش کتاب‌خوانی بهتر است خودتان نیز چند دقیقه‌ای از وقتتان را در روز صرف مطالعه کنید.

دو تا چهار سالگی

اگر تا سن دو سالگی با موفقیت فرزندتان را با کتاب آشنا کرده باشید پس از دو سالگی تقریبا کودک شما با کتاب عجین شده و بیشتر آن را به عنوان یک اسباب بازی می‌پذیرد. تا حدود چهار سالگی بهتر است از کتاب‌هایی که متن‌های آهنگین دارند استفاده کنید.  همه ما می‌دانیم که شعر خوانی برای همه‌ی بچه‎ها جذاب است پس چه بهتر که کتاب و شعر خواندن را با هم تلفیق کنید در این صورت علاقه ی کودکتان نیز به کتاب‌خوانی بیشتر شده و کتاب را تنها به خاطر تصاویرش دوست نخواهد داشت. از زمانی که فرزندتان رنگ‌آمیزی را هرچند به صورت نامرتب فرا می‌گیرد وقت آن می‌رسد تا از کتاب‌های رنگ‌آمیزی بهره بگیرید و  همزمان که فرزندتان مشغول رنگ‌آمیزی است شما هم متن یا همان شعر هر صفحه را برایش بخوانید. سعی کنید در این سن کتاب‌هایی را انتخاب کنید که حدس پایان داستان آن راحت باشد زیرا در این سن کودکان معمولا داستان‌ها را در ذهن خود تجسم می‌کنند و اگر پایان داستان کتاب با تجسم ذهنی آن‌ها یکی باشد کودک را برای گوش کردن به داستان‌های بعدی تشویق می‌کند. می‌توان از هر موقعیتی برای علاقه‌مند کردن کودکان به کتاب استفاده کرد به عنوان مثال اکثر کودکان آب‌بازی کردن در وان حمام را دوست دارند پس چه بهتر که به جای استفاده از انواع عروسک‌های مخصوص حمام از کتاب‌‌های ضد آب استفاده کنید و در حین آب‌بازی فرزندتان کتاب‌های مخصوص حمام را در اختیارش قرار دهید. به این نکته نیز توجه داشته باشید که در هیچ یک از این مراحل نباید فرزندتان را مجبور کنید که بنشیند و به داستان‌هایی که شما برایش می‌خوانید گوش کند بلکه علاقه و اشتیاق خود کودک نیز در تک تک این مراحل بسیار مهم است.

چهار تا شش سالگی

از حدود سن چهار سالگی به بعد فرزندتان کم کم متوجه روایت‌های کتاب‌ها خواهد شد و هم‌چنین درک میکند که هر کتاب حاوی یک روایت است. از این سن به بعد می‌تواند داستان‌ها را به خاطر بسپارد بنابراین اصلا عجیب نخواهد بود که اگر از شما بخواهد داستان مورد علاقه‌اش را بارها و بارها برایش بخوانید. اگر در این سن برخی از حروف الفبا را هم به فرزندتان آموزش دهید او این حروف را در کلمات تشخیص می‌دهد و همین موضوع خودش می‌تواند انگیزه‌ای برای مطالعه‌ی کتاب در فرزندتان باشد. فرزند شما هم‌چنان به تصاویر کتاب‌ها علاقه‌مند است و تصاویر راه ارتباطی او با کتاب هستند پس بهتر است این راه ارتباطی را ناگهانی قطع نکنید و به جای آن از کتاب‌هایی استفاده کنید که دارای متن‌ها و یا شعر‌های کمی!!! طولانی‌تر همراه با تصاویر جذاب باشند. تا حدود سن 6 سالگی استفاده از کتاب‌های رنگ‌امیزی هم‌چنان می‌تواند فرزندتان را به خواندن کتاب علاقه‌مند کند. سراغ علایق فرزندتان بروید به عنوان مثال تمامی کودکان بازی کردن نمایشنامه‌ها را دوست دارند به او قول بدهید که پس از گوش کردن به داستان کتاب آن داستان را به همراه سایر اعضای خانواده برایش بازی خواهید کرد و توجه داشته باشید که حتما خود کودک را هم در اجرا کردن این نمایش شریک کنید.

پس از هفت سالگی

از حدود سن 7 سالگی که اندکی خواندن را فرا می‌گیرد کتاب‌هایش را با اشتباه می‌خواند و اغلب معنی کلمات را با توجه به مفهوم جمله متوجه خواهد شد. دیدن کلماتی که در مدرسه فرا گرفته در متن کتاب‌های داستانش برای او به شدت جذاب بوده و او را به خواندن هرچه بیشتر تشویق می‌کند.

در تمامی این مراحل شما موظف هستید نقش تک تک شخصیت‌های داستان را برای کودکتان ایفا کنید صدایتان را بالا و پایین ببرید متناسب با هر شخصیت صدای خاصی تولید کنید و با انواع روش‌ها گوش کردن به کتاب را برایش جذاب کنید.

این نکته را به خاطر داشته باشید که کودکان همواره در حال الگو برداری از شما هستند اگر شما همیشه اوقات فراغت خود را با گوش دادن به موسیقی و رفتن به مراکز خرید یا دیدن تلوزیون و فیلم‌های سینمایی می‌گذرانید نمی‌توانید از فرزندتان توقع داشته باشید که وقت‌های آزادش را با مطالعه‎ی کتاب پر کند. کتاب خواندن آن‌هم به صورت خانوادگی می‌تواند بسیار برای فرزندتان جذاب باشد./منبع

نظرات کاربران