8 مرحله برنامه ریزی کارگاه آموزشی مفید
وُرکشاپ و یا کارگاه آموزشی به رویدادهای کوتاه مدتی گفته میشود که با هدف آموزش تعداد معدودی از افراد برگزار میگردد. وُرکشاپ های آموزشی اغلب برای دانش آموزان جهت رفع محدودیت های آموزش و پرورش کلاسیک و یا برای کارکنان سازمان جهت توسعه ی تخصص و یا برای عمومی مردم در جهت افزایش آگاهی و بالابردن سطح فرهنگ جامعه برگزار میشود
یک وُرکشاپ آموزشی اثربخش باید ویژگی هایی از قبیل طوفان فکری، یادگیری تعاملی را فراهم کند. از همین رو برنامه ریزی صحیح اون از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از طرف دیگر انتقال دانش به دیگران کار پر مسئولیت و دلهره آوری میباشد. این راهنما به شما کمک میکند تا با یک برنامه ی منظم یک وُرکشاپ اثربخش برگزار کنید بطور کلی برگزاری کارگاه آموزشی بر اساس 8 اصل میباشد : تعیین موضوع، شناخت مخاطب، سبک آموزش، زمان بندی دقیق، جزئیات، لیست ملزومات، مکان مناسب و زمان مناسب برنامه ریزی می شود.
تعیین موضوع
در مورد موضوعی که میخواهید آموزش بدهید تصمیم بگیرید اگه شما ندونید که کجا میخوایید بروید ؟ هرگز به اونجا نخواهید رسید. در مورد طراحی وُرکشاپ آموزشی نیز دقیقا همین مورد مطرح است، اگه شما ندونید که می خواهید چه چیزی به مردم یاد بدهید، مسلما طراحی یک ورکشاپ موثر امکان پذیر نخواهد بود. در مورد شرکت کنندگان خود وقتی میخواهند از کارگاه آموزشی شما خارج شوند فکر کنید. آن ها در این موقعیت چه چیزهایی رو باید بدانند؟ آیا همه ی چیزهایی که میخواهید بگید ضروری هستند ؟ سعی کنید سه موضوع کلی برای وُرکشاپتان مدنظر قرار بدهید.
به طور مثال به جای این که بگید در این کارگاه در مورد سیب زمینی آموزش میدهم موارد زیر را توضیح دهید: در پایان این کارگاه آموزشی شرکت کنندگان میدانند که چطور یک بوته ی سیب زمینی بکارند ۲ مشکلاتی که در طول رشد سیب زمینی با آن ها مواجه میشوند و نحوه ی جلوگیری از آن ها رو یاد گرفتند. ۳ دانش و ابزارهای لازم برای تکمیل کاشت رو به دست آوردند حالا باید هر کدام از سه موضوع رو به سه زیر موضوع تقسیم کنید. به عنوان مثال همان طور که موضوع اول ما چگونگی کاشتن بوته سیب زمینی بود حالا این موضوع رو به سه زیرموضوع تقسیم میکنیم: بهترین زمان برای کاشت ۲- دانه و ابزارهای موردنیاز 3- تنوع خاکی که قراره استفاده کنیم
شناخت مخاطب
مخاطبان خودتان را بشناسید.شما باید بدانید کسانی که در وُرکشاپ شما شرکت میکنند در چه سطحی از دانش قرار دارند؟ مردم سبک های یادگیری مختلفی دارند برخی افراد از طریق بحث، تمرین های گروهی و یا تصاویر بهتر یاد می گیرند و بعضی دیگر که فرآیند یادگیری کندتری دارند ترجیح میدهند در سخنرانی ها حضور پیدا کنند و عده ای نیز از طریق آموزش ترکیبی بازدهی بیشتری دارند. قبل از رویداد اطلاعات و تخصص اونها رو کشف کنید و براساس اون محتوایی رو که میخواهید ارائه بدهید تنظیم کنین. در حین برگزاری کارگاه به اونها فرصت معرفی بدهید و این نکته رو فراموش نکنید که برخی افراد نیاز به کمک بیشتری دارند. هر بخش رو با سبکی خاص ارائه کنید.
سبک آموزش
بسته به موضوع و نوع مخاطب خود سبک آموزشی مناسب رو انتخاب کنید. ممکن است نیاز داشته باشید برای هر بخش از آموزش سبکی متفاوت را پیش بگیرید. سبک های آموزشی میتوانند شامل موارد زیر باشند:
1- ارائه
در این سبک شما اطلاعات موجود را با استفاده از اسلاید بیان میکنید.این سبک از آموزش برای معرفی و درک صحیح یک موضوع اثبات شده به کار میرود.
2- بحث عمومی
این سبک یکی از ساده ترین سبک های میباشد که در آن کل اعضا راجع به یک موضوع بحث میکنند. یکی از نتایج مثبت این روش در این است که زودتر به نتیجه دست پیدا می کنیم.
3- کار تیمی
در برخی از موضوعات سخت که احتمال میرود مردم به تنهایی به پاسخ های قانع کننده ای دست پیدا نکنند به کار میرود. افراد رو به گروه هایی دسته بندی کنید و از آن ها بخواهید کل تفکر گروه رو درست مرتب کنند و بطور شفاهی به جمع ارائه دهند و با بقیه افراد نیز تعامل داشته باشند.
زمان بندی کنید
زمان بندی به شما نشون خواهد داد که برای هر بخش چه مدت زمانی رو باید صرف کنید. ممکنه شما در این مرحله با مشکل کمبود زمان مواجه بشید که دو راه حل در پیش دارید. اول این که موضوعات رو محدود کنید و یا این که سبک ها را تغییر دهید و کمتر تعاملی باشید، در چنین وضعیتی توصیه ی ما تغییر سبک یادگیری میباشد
اگر زمان اضافی دارید ، این خوشحال کننده است. چرا که به راحتی میتوانید موضوعات را به روش های دلخواه پوشش بدهید و اثربخشی را چند برابر کنید. به یاد داشته باشید که انعطاف پذیری برای یک برگزارکننده رویداد ضروری است ، شما باید قادر باشید بیش از هر چیزی مدیریت زمان رو مدنظر داشته باشید.
نکته ی مهمی که در این مورد بیان میشود این است که زمان ها را براساس طول زمان بنویسید. به عنوان مثال، به جای این که بنویسید بخش اول ۱۵ دقیقه، بهتر است بنویسید ۲:۴۵ تا ۳.
جزئیات
جزئیات رو یادداشت کنید تا درک بهتری از همه چیز داشته باشید. حال که شما مخاطبان خودتان را شناختید، میدانید چه چیزی به آن ها آموزش بدهید و چگونه این آموزش رو ارائه کنید. هر کاری رو که باید انجام بدهید را بصورت جز به جز یادداشت کنید. به عنوان مثال در مسئله ی سیب زمینی ما موارد زیر رو یادداشت کردیم:
زیرموضوع: بهترین زمان برای کاشت
سبک یادگیری: ارائه + کارتیمی
من با استفاده از اسلایدم به آن ها توضیح میدهم که بهترین زمان برای کاشت سیب زمینی کی میباشد؟ سپس از آن ها می خواهم اگر سوالی دارند بپرسند.حالا ۱۰ دقیقه از وقت را صرف کار تیمی می کنیم، به عنوان مثال من برگه ای از سوالات در اختیار آن ها میگذارم و میخواهم در مدت ده دقیقه آن را پر کنند. سپس به مدت ۵ دقیقه در مورد نتایج بحث خواهیم کرد.
از ملزومات آموزشی لیست تهیه کنید
هر آنچه که در طول دوره آموزش بهش نیاز دارید را بنویسید. به عنوان مثال، شما ممکن است در یک بخش به اسلاید، در بخش دیگر به تعدادی خودکار، کاغذ و یا موارد دیگه برای تیم ها نیاز داشته باشید. تهیه این لیست به شما کمک میکند برای برگزاری کارگاه آماده تر شوید.
به مکان برگزاری کارگاه فکر کنید
موقعیت جغرافیایی محل برگزاری وُرکشاپ از نظر دسترسی آسانی و امکانات رفاهی اهمیت دارد. همچنین باید ظرفیت مکان مورد نظر را با توجه به تعداد شرکت کنندگان در نظر بگیرید. طراحی و نحوه ی چینش صندلی ها و موقعیت فیزیکی محل برگزاری نیز بر اساس نوع سبک آموزشی انتخابی شما فرق میکند.
این مطلب را نیز مطالعه کنید : نکاتی برای انتخاب محل برگزاری کارگاه آموزشی
زمان برگزاری وُرکشاپ
سعی کنید زمان برگزاری کارگاه پنجشنبه و جمعه نباشد زیرا معمولا افراد برای آخر هفته ی خود برنامه های شخصی دارند. همچنین از برگزاری وُرکشاپ بعد از ناهار جدا خودداری کنید چون انرژی شرکت کنندگان در پایین ;ترین حد خودش میباشد. بهترین زمان برای برگزاری کارگاه آموزشی خوب صبح یا عصر میباشد.
در پایان باید گفت هیج شکی نیست که برنامه ریزی برای برگزاری یک وُرکشاپ اثربخش کار فوق العاده سخت و زمان بَری است. اما اگر شما زمانی رو برای فکر کردن و پیدا کردن راه حل های خلاقانه صرف کنید به مخاطبانتان ارزشی ارائه خواهید کرد که با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نخواهد بود.
با یکیتا بیشتر آنشا شوید:
نظر شما چیه؟