چطور روی تخته وایت برد درس بدهم؟

تخته‌های وایت برد یا همان تخته سفید بدون شک این روزها مهم‌ترین وسیله آموزشی برای یک کلاس محسوب می‌شود. تحقیقات نیز نشان داده‌اند که دانش‌آموزان هنگامی که مطالب را از چند طریق دریافت کنند آن را خیلی بهتر یاد می‌گیرند. [منبع]  مخصوصا اگر یکی از این راه‌های دریافت حس بینایی آنان باشد. تخته وایت برد هم که ساده‌ترین وسیله آموزشی برای دریافت مفاهیم از طریق حس بینایی محسوب می‌شود.

البته این روزها نوع تخته‌ها کمی متفاوت شده است. در بعضی کلاس‌ها تخته هوشمند نصب شده است که معلم با پاور پوینت مطالب را به دانش‌آموزان بیاموزد. به هر حال این طور به نظر می‌رسد نسبت به زمانی که معلم مطالب را با دست خودش روی تخته می‌نویسد تفاوت چندانی در یادگیری دانش آموزان ایجاد نشده است.

حتی اگر شما به عنوان یک مدرس از تخته هوشمند یا ویدئو پروژکتور استفاده می‌کنید نیز گاهی لازم خواهد شد تا روی اسلایدهایتان بر روی تخته نکاتی را اضافه کنید. این کار با خارج کردن کلاس از رخوت حاصل از نمایش اسلاید باعث می‌شود مغز دانش‌آموزان برای یادگیری فعال‌تر شود و علاقه بیشتری برای پیگیری و سوال پرسیدن درباره درس داشته باشند.

پس اگر خواهان یادگیری فعال در دانش‌آموزانتان هستید باید استفاده از تخته وایت‌برد را در روش تدریس خود بگنجانید.

توصیه‌هایی درباره نحوه استفاده از تخته وایت‌برد

قبل از کلاس

• ماژیک آماده داشته باشید. حتما از داشتن چند رنگ ماژیک آماده و پر رنگ مطمئن شوید. امتحان کنید که ماژیک‌ها به راحتی از روی تخته پاک شوند. تخته پاک‌کن را هم حاضر داشته باشید.

• تخته را قسمت بندی کنید. یک قسمت از تخته را برای تدریس بگذارید. این قسمت را می‌توانید پاک کنید و مجددا استفاده کنید. قسمت دیگر می‌تواند شامل نکات مهم و ساختاری کلاس شما باشد که لازم دارید همیشه در دسترس دانش‌آموزان باشد. مثلا یک فرمول پرکاربرد کلاس و یا این که امروز چه کارهایی خواهید کرد.

• دستور العمل کلاس را بنویسید. دستور العمل کلاس باید حاوی عنوان، فعالیت‌ها و اهداف یادگیری باشد بدین صورت دانش‌آموزان به خوبی متوجه می‌شوند که جریان کلاسشان از چه قرار است. هر کدام از کارهای روی تخته که انجام شد یک تیک در کنار آن بزنید. در پایان کلاس نیز آن را با دانش‌آموزان دوره کنید تا جمع بندی کاملی از کلاستان داشته باشید. این کار موجب خواهد شد تا شما در کلاس مطابق برنامه درسی روزانه خود پیش بروید و کلاسی موثر و منظم داشته باشید.

• نکات مهم را از قبل آماده کنید. در کنار دستورالعمل نکات کلیدی از محتوای کلاس بنویسید (نکاتی که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا آن چیزی را که قرار است بیاموزند به درستی در ذهنشان بچینند) . مخصوصا اگر درس امروز شما سنگین است این نکات را بنویسید تا دانش‌آموزان در هنگام تدریس شش دانگ حواسشان به درس باشد نه به یادداشت برداری از تخته!

• واضح بنویسید. دستورالعمل باید با خط درشت، واضح و در دید تمامی کلاس باشد. این اصلی‌ترین پیش شرط برای استفاده کاربردی و مفید از تخته محسوب می‌شود.

• زودتر برسید. اگر فکر می‌کنید نوشتن دستورالعمل زمان زیادی نیاز دارد بهتر است کمی زودتر در کلاس حاضر شوید تا قبل از کلاس آن را به سرانجام برسانید.

حین کلاس

• صبر کنید. زمانی که دانش آموزان در حال یادداشت برداری از آنچه شما نوشته‌اید هستند شروع به نوشتن یادداشت جدید نکنید. کنار بایستید تا یادداشت برداری آنان تمام شود. حالا آنان چیزهایی را که شما  نوشته‌اید را هضم کرده‌اند و سوال‌هایی برای پرسیدن دارند.

• رو به دانش‌آموز بایستید. هر چند ممکن است تمایل داشته باشید تا به نوشته‌های روی تخته نگاه کنید ولی بهتر است با مخاطبتان رو در رو بایستید تا ارتباط چشمی با مخاطب برقرار کنید. این کار موجب می‌شود تا مخاطب به درس دقت کند. علاوه بر این شما نیز با دقت به چهره‌ها می‌توانید دریابید تا چه میزان مطلب مورد تدریس شما را یاد گرفته‌اند.

• نکات کلیدی را یادداشت کنید. اگر نکته مهمی در درس وجود دارد آن را با صدای بلند بگویید و روی تخته بنویسید. همچنین می‌توانید زیر یک نوشته مهم را خط بکشید یا دور آن را دایره بکشید تا توجه مخاطب را جلب کند.

• نوشته‌ها را مچاله نکنید. اگر فضای تخته رو به اتمام است سعی نکنید تا مطلبتان را به زور روی تخته جا کنید. چرا که مخاطب شما قادر نخواهد بود تا نوشته به آن ریزی را روی تخته ببیند. به دانشجویان اطلاع دهید که مجبورید تخته را پاک کنید. به آن‌ها زمان بدهید تا آنچه را می‌خواهند یادداشت برداری کنند.

• شوخ باشید. مخصوصا اگر هنر دستی بر آتش نقاشی ندارید از نقاشی کشیدن روی تخته نگذرید. خط خطی‌های شما موجب خواهد شد تا کلاس شادی داشته باشید و چه بسا مسائل سخت تدریس که با همین شوخی‌های ساده آسان شده‌اند.

• اشتباهات خود را سریع پاک نکنید. اگر چیزی را اشتباه نوشته‌اید به جای پاک کردن روی آن خط بکشید و مطلب درست را در کنار آن بنویسید. با این کار دانشجو یا دانش‌آموز نیز قادر خواهد بود تا مطلب اشتباه را در جزوه‌اش ویرایش کند.

• طوفان فکری ایجاد کنید. موضوع را در وسط تخته بنویسید. اجازه دهید دانش‌آموزان آن چیزی را که درباره موضوع می‌دانند بلند بگویند. تمام ایده‌ها را بر روی تخته وایت‌برد بنویسید. با مخاطبین اطلاعات را مانند یک نقشه به هم مرتبط کنید و کلاس را پیش ببرید.

این مقاله ممکن است برای شما مفید باشد: اولین جلسه تدریس

بعد از کلاس

• بازخورد این جلسه را ببینید. بعد از کلاس تخته را نگاه کنید. نگاه کردن به تخته وایت برد به شما کمک می‌کند تا نقاط ضعف و قوت کلاس را به یاد بیاورید.

• از تخته عکس بگیرید. این عکس می‌تواند به عنوان نقشه راه به شما کمک کند. نکات مهم برای دانش‌آموزان و آن چیزی که شما باید برای جلسه آینده در کلاس مطرح کنید با کمک این عکس آسان‌تر جمع‌آوری خواهد شد.

• تخته را پاک کنید. احتمالا مدرس کلاس بعدی به تخته نیاز خواهد داشت پس بعد از کلاس حتما تخته را پاک کنید. یک تختۀ آماده به بهره‌وری بیشتر کلاس کمک می‌کند و زمان مفیدتری برای کلاس بعدی به جا خواهد گذاشت.

فارغ از این که موضوع کلاس شما چیست تخته وایت برد می‌تواند بسیار زیاد در کلاس شما مفید باشد. توصیه مشاورین آموزشی یکیتا به دوستانی که تمایل دارند کلاسی فعال و آموزشی مفید داشته باشند این است که حتما از تخته وایت برد به درستی استفاده نمایید.